ရခုိင္ျပည္နယ္၊ စစ္ေတြၿမိဳ႕မွာ ဇြန္လ ၁၅ ရက္၊ ေသာၾကာေန႔ လင္းအား ႀကီး အခ်ိန္မွာ မီး႐ိႈ႕မႈတခုျဖစ္ခဲ့ေပမဲ့ အခုေတာ့ အေျခအေနေတြ တည္တည္ၿငိမ္ၿငိမ္ရွိေနပါတယ္။ မီးေလာင္တဲ့အတြက္ေတာ့ လူေနအိမ္တခ်ဳိ႕ ပ်က္စီးခဲ့ရပါတယ္။ အၾကမ္းဖက္ အဓိက႐ုဏ္းေတြ မရွိေတာ့ေပမဲ့ အေရာင္းအ၀ယ္ေတြ၊ စီးပြားေရး လုပ္ငန္းေတြနဲ႔ အသြားအလာေတြကေတာ့ ပံုမွန္ ျပန္မျဖစ္ ေသးဘူးလို႔ ၿမိဳ႕ခံေတြက ေျပာပါတယ္။ ဒီအေတာအတြင္းမွာပဲ ဒုကၡသည္ စခန္းေတြမွာ ၀မ္းပ်က္ ၀မ္းေလွ်ာျဖစ္တာေတြရွိေနၿပီး ေသာက္ေရသန္႔လုပ္တဲ့ ေဆးျပားေတြ အေရးေပၚလိုအပ္ေနတယ္လို႔ ရခိုင္အမ်ဳိးသားဖြံ႔ၿဖိဳးတိုးတက္ေရးပါတီ တာ၀န္ရွိသူတဦးက ဗီြအိုေအကို ေျပာပါတယ္။ ဒီိအေျခအေနေတြ အျပည့္အစံုကို ဘန္ေကာက္ကေန ဆက္သြယ္ ေမးျမန္းထားတဲ့ ကိုေက်ာ္ေက်ာ္သိန္းက သတင္းေပးပို႔ထားပါတယ္။
စစ္ေတြၿမိဳ႕မွာ ဇြန္လ ၁၄ ရက္ေန႔ တေန႔လံုးလိုလို ၿငိမ္သက္ေနခဲ့ၿပီး အေျခအေနအရပ္ရပ္ကို ထိန္းသိမ္း ထားႏုိင္ၿပီလို႔ ရခိုင္ ျပည္နယ္ နယ္စပ္ေဒသနဲ႔ လံုၿခံဳေရးဝန္ႀကီး ဗိုလ္မွဴးႀကီးထိန္လင္းက သတင္းေထာက္ေတြကို ေျပာခဲ့ပါေသးတယ္။ ဒါေပမဲ့လည္း ၁၅ ရက္ေန႔ လင္းအားႀကီးအခ်ိန္မွာပဲ ပိုက္ေသရြာမွာ မနက္ ၁ နာရီ ၄၅ ကစၿပီး မီးေလာင္ခဲ့တယ္လို႔ ရခိုင္တိုင္းရင္းသားမ်ား ဖြံ႔ၿဖိဳး တိုးတက္ေရးပါတီ RNDP အတြင္းေရးမႉးတဦးျဖစ္သူ ဦးခုိင္ျပည္စိုးက ဗီြအိုေအကို ေျပာပါတယ္။
“ပထမ မေလာင္ခင္မွာ လူ ၃ ေယာက္ လႈပ္လႈပ္ လႈပ္လႈပ္နဲ႔ လႈပ္ရွားေနတာေပါ့ဗ်ာ။ အဲဒီဟာကို ေက်းရြာမွာေနတဲ့ လူငယ္ေတြက အုပ္ခ်ဳပ္ေရးမႉးကို သြားၿပီး သတင္းပို႔တယ္။ ဒီနားမွာ လူ ၃ ေယာက္ေတြ႔တယ္။ အဲဒါကို သက္ဆိုင္ရာအေနနဲ႔ စစ္ေဆးေပးပါလို႔ သြားေျပာတဲ့အခါမွာ အုပ္ခ်ဳပ္ေရးမႉးကို လံုးဝ မလွည့္ၾကည့္တဲ့အတြက္ေၾကာင့္ မီးေလာင္မႈ ျဖစ္ပြားရတယ္။ ရခုိင္အေဆာင္ (ရခုိင္အိမ္)၂၀ ပါသြားတယ္။ မီးသတ္ကားေတြ ေရာက္လာခါမွ မီးေတြက ၿငိမ္းသြားတယ္။ ဒုတိယတႀကိမ္ ျပန္တိုက္တယ္။ ဒုတိယတႀကိမ္ျပန္တိုက္တဲ့အခါမွာ မိုးနည္းနည္း ရြာလိုက္တဲ့အတြက္ေၾကာင့္ ေဘးနားက ရခုိင္အိမ္ေတြ သိပ္ပါမသြားဘူး။ ရခုိင္ ႏွစ္ေဆာင္ (ရခုိင္အိမ္ ႏွစ္လံုး) ေလာက္ေတာ့ ပါသြားတယ္။”
ဒီမီးဟာ ႐ိႈ႕မီးျဖစ္ၿပီး မီး႐ိႈ႕မႈအတြက္ သံသယရွိသူတခ်ဳိ႕ကိုလည္း ဖမ္းဆီးထားတယ္လို႔ ေဒသခံ သတင္းေထာက္တဦးက ေျပာပါ တယ္။ ၿမိဳ႕ရဲ႕အေျခအေနက အခုခ်ိန္ထိ ပံုမွန္နီးပါးအေျခအေနကိုေတာင္ ျပန္မေရာက္ေသးဘူးလုိ႔လည္း သူက ဆိုပါတယ္။
ရခုိင္ျပည္နယ္တြင္း ၿမိဳ႕နယ္အသီးသီးမွာ ဒုကၡသည္ေတြအတြက္ ယာယီစခန္း ၃၇ ခု ဖြင့္ထားၿပီး စုစုေပါင္း လူဦးေရ ၃၁,၀၀၀ ေက်ာ္ရွိတယ္လို႔ ျပည္နယ္အစိုးရက ေျပာပါတယ္။
စစ္ေတြၿမိဳ႕မွာေတာ့ ႏွစ္ဘက္ဒုကၡသည္ေတြအတြက္ စခန္း ၁၇ ခု ဖြင့္ထားၿပီး လူဦးေရေပါင္း ၂၄,၀၀၀ ေက်ာ္ရွိေနပါတယ္။ အခု စစ္ေတြက စခန္းအေတာ္မ်ားမ်ားမွာ ၀မ္းပ်က္ ၀မ္းေလွ်ာေရာဂါေတြျဖစ္ေနၿပီး ပိုဆိုးလာမွာကို စိုးရိမ္ရတယ္လို႔ RNDP ပါတီကပဲ ဗဟိုေကာ္မတီ၀င္တဦးျဖစ္သူ ဦးစိန္ေက်ာ္လွက ေျပာပါတယ္။
“က်ေနာ္တို႔ စစ္ေတြၿမိဳ႕နယ္ထဲမွာရွိတဲ့ စခန္းေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ားမွာ ဝမ္းေလွ်ာ၊ ဝမ္းပ်က္ အဲလိုျဖစ္တယ္။ က်ေနာ္တို႔ေဒသမွာ ဆင္းရဲသားေတြ ေနတဲ့  ရပ္ကြက္ေတြမွာ ဆိုရင္ေတာင္မွ အဲဒီလို မိုးဦးက်ရာသီဆိုရင္ ကိုယ့္အိမ္မွာကိုယ္ ေနလို႔ေတာင္မွ အဲလို ေရာဂါေတြက အလုိလုိ ျဖစ္တာ။ အခုလို လူ အစုလုိက္၊ အၿပံဳလုိက္ စုေပါင္းေနတဲ့ ေနရာမွာက်ေတာ့ ပိုဆုိးတာေပါ့။ ႀကီးႀကီး မားမားႀကီး ျဖစ္ေနတာေတာ့ မဟုတ္ေသးပါဘူး။ သာမန္အစျပဳတဲ့သေဘာေလာက္ပါပဲ။ ဒါေတြကို က်ေနာ္တို႔က သတိမထားဘူး ဆိုရင္ ဒီ ဝမ္းေလွ်ာ၊ ဝမ္းပ်က္ေရာဂါ ပိုၿပီး ျဖစ္ပါလိမ့္မယ္။”
လူ ၁,၀၀၀ ရွိတဲ့စခန္းမွာ အိမ္သာက ၂ လံုး ၃ လံုးေလာက္ပဲရွိေနတာေၾကာင့္ ေနရာမေရြး စြန္႔ပစ္ေနၾကတဲ့ အတြက္ အဲဒီအေျခ အေနက စိုးရိမ္စရာျဖစ္ေနတယ္လို႔ သူကဆိုပါတယ္။ အဲဒါေၾကာင့္လည္း လိုအပ္ ခ်က္ေတြ အမ်ားအျပားရွိတဲ့ထဲမွာ ေသာက္ေရ သန္႔လုပ္တဲ့ ေဆးျပားေတြ အဓိကလုိေနတယ္လို႔ ဦးစိန္ေက်ာ္လွကေျပာပါတယ္။
“အစားအေသာက္၊ အစာေရစာ၊ ေနာက္ၿပီးေတာ့ ေသာက္ေရ - ေသာက္ေရဆိုတာက ေရသန္႔ေသာက္ တာ မဟုတ္ဘူး။ ေရကို က်ဳိခ်က္ၿပီးေတာ့ ေသာက္ေနတာမဟုတ္ဘူး။ သာမန္မိုးေရေတြ၊ ကန္ေရေတြ၊ တြင္းေရေတြ ဒါေတြကိုပဲ ေသာက္ေနရတယ္။ ျဖစ္ႏိုင္ရင္ အဲဒီလို ကန္ေရ၊ မိုးေရေတြမွာ ေရသန္႔ေဆးျပားေလးေတြ ရွိတယ္မို႔လား- အဲဒီလို ေဆးျပားေလးေတြ လံုလံု ေလာက္ ေလာက္ ရွိတယ္ဆိုရင္ေတာ့ မဆိုးဘူး။ စခန္းတုိင္း၊ စခန္းတိုင္းမွာ အဲဒီလိုေသာက္ေရေတြ ကို ထည့္ေပးထားမယ္ဆိုရင္ အဲဒါ ေရသန္႔ျဖစ္သြားမယ္။ အဓိကလုိအပ္ခ်က္ထဲမွာ ”
ဒီအေတာအတြင္းမွာပဲ ေက်ာက္ျဖဴၿမိဳ႕တရား႐ံုးမွာ ရမ္းၿဗဲၿမိဳ႕နယ္၊ သေျပေခ်ာင္းေက်းရြာသူ မသီတာေထြး အသတ္ခံခဲ့ရတဲ့အမႈကို ဇြန္လ ၁၅ ရက္ေန႔မွာ ဆက္လက္ စစ္ေဆးခဲ့ပါတယ္။ ႏွစ္ဘက္ေလွ်ာက္လဲ ခ်က္ေတြ ၿပီးသြားၿပီျဖစ္ၿပီး ေနာက္တႀကိမ္ ႐ံုးခ်ိန္းမွာ ဆံုးျဖတ္ေတာ့မယ္လို႔ RNDP ပါတီက ေက်ာက္ျဖဴမဲ ဆႏၵနယ္ ျပည္သူ႔လႊတ္ေတာ္ကိုယ္စားလွယ္ ဦးဘရွင္က အခုလို ေျပာျပ ပါတယ္။
“လာမယ့္တနလၤာေန႔မွာ သီးျခားဆံုးျဖတ္ခ်က္ခ်ဖို႔ ဆိုၿပီးေတာ့ ႐ံုးခ်ိန္းေပးလိုက္တယ္။ တရားလိုျပ သက္ေသေတြက တနလၤာ၊ အဂၤါ၊ ဗုဒၶဟူး ၃ ရက္၊ တရားလိုျပသက္ေသေတြ စစ္တယ္။ စဲြခ်က္ ကိစၥကို ေဆာင္ရြက္တယ္။ ဒီေန႔မနက္ပိုင္းမွာ တရားခံ ၂ ေယာက္ကို စစ္တယ္။ သူတို႔က သက္ေသ မျပဘူး။ အဲဒီေတာ့ ညေနပိုင္းမွာ ေလွ်ာက္လဲခ်က္ ၾကားနာတယ္။ တနလၤာေန႔မွာ ဆံုးျဖတ္မယ္လို႔ ေျပာ ပါတယ္။”
မသီတာေထြး အသတ္ခံရတဲ့အမႈ၊ အဲဒါနဲ႔ေနာက္ဆက္တြဲ ေတာင္ကုတ္မွာ လူ ၁၀ ဦး အသတ္ခံရတဲ့ျဖစ္ရပ္ စတာေတြဟာ ရခိုင္ ျပည္နယ္တြင္း ႐ုန္းရင္းဆန္ခတ္အေျခအေနေတြရဲ႕ ကနဦး အစ အေၾကာင္းရင္းေတြ လို႔ ဆိုရမွာပါ။ ရခိုင္ျပည္နယ္ နယ္စပ္ေဒသနဲ႔ လံုျခံဳေရးဝန္ႀကီး ဗိုလ္မွဴးႀကီးထိန္လင္းရဲ႕ အဆိုအရဆိုရင္ျဖင့္ ဇြန္လ ၈ ရက္ေန႔ကေန ၁၃ ရက္ေန႔အထိ ရခိုင္ျပည္နယ္တ၀န္္း ေသဆံုးသူ ၂၉ ဦး၊ ဒဏ္ရာရသူ ၃၈ ဦး ရွိၿပီး မီးေလာင္ဖ်က္ဆီးခံခဲ့ရတဲ့ေနအိမ္ေပါင္း ၂,၅၂၈ လံုး၊ ဗလီ၀တ္ျပဳေက်ာင္း ၇ လံုး၊ ဘုန္းႀကီးေက်ာင္း ၉ ေက်ာင္း၊ စာသင္ေက်ာင္းတေက်ာင္းတို႔ ျဖစ္ပါတယ္ခင္ဗ်ား။